Peter a Lucia - Rolland
Autor: Romain Rolland
Dielo: Peter a Lucia
Téma: Život dvoch mladí ľudí v období 1. svetovej vojny
Idea: Láska a jej zmysel ako protiklad krutosti vojny
Čas: 30. január (streda) – 29. marec (Veľký piatok) 1918
Miesto: Paríž
Postavy: Peter, Lucia, Filip (Petrov brat)
Kompozičný postup: rozprávanie, kronikársky postup
Horizontálne členenie textu: 79 strán rozdelených na 7 častí, lyricko-epická psychologická novela
Vertikálne členenie textu: pásmo postáv – dialógy, monológy, pásmo rozprávača (úvahy)
Obsah: Peter cestuje počas chladnej januárovej noci vo vlaku, keď Nemci bombardujú Paríž. V panike, ktorá nastane, chytí ruku Lucie, ktorú predtým na okamih zazrel a ihneď k sebe cítia náklonnosť. Na ďalšej stanici sa však ich cesty rozchádzajú. Odvtedy Peter hľadá Luciu každý deň, raz ju dokonca aj zazrie, ale k prvému ozajstnému stretnutiu príde až v Luxemburskej záhrade, kde sa spolu naolovrantujú. Odvtedy sa tak stretávajú každý deň a trávia spolu stále dlhšie chvíle. Lucia si zarába maľovaním kópií obrazov slávnych maliarov a portrétovaním. Nie je spokojná s tým čo robí, ale robí to preto, aby vyžila. Peter je z jej prác zhrozený, no Lucia mu objasní zlú finančnú situáciu z ktorej niet iného východiska. Peter nechápe tvrdý boj o každodenný chlieb, keďže pochádza z meštiackej rodiny. S Luciou ich však spája túžba užívať si prítomnosť a nevidieť budúcnosť. Obaja cítia pomalý koniec svojich životov. Len láska prekrýva všetky tmavé stránky reality. Nedúfajú v spoločnú budúcnosť, len si ju fiktívne plánujú a predstavujú...vedia o praktickej nemožnosti manželstva. Úplne odvrátia tvár od reality, prestávajú sa zaujímať o dianie vo svete. Žijú jeden pre druhého. Keď príde Petrov brat Filip, ktorý bojuje na fronte, druhý krát na návštevu domov, cíti z Petrovej strany chlad a nezáujem. Zmení svoj postoj, keď uvidí Petra s Luciou a teší sa z bratovho šťastia. Peter s Luciou si vychutnávajú každú chvíľu strávenú spolu a pohŕdajú spoločnosťou.
Na Veľký piatok sa rozhodnú spečatiť svoju lásku a vyberú sa do chrámu svätého Gerváza uctiť si Ježišovu smrť a vypočuť si skvostné veľkonočné chorály. Lucii sa viackrát v chráme zjavilo vyplašené a zhrozené rusovlasé dievčatko, zdalo sa jej, že ho videla vo svojom sne. Nemci v tom čase opäť bombardujú Paríž. Po vzájomnom prísľube lásky sa k sebe silno pritúlia a pobozkajú...Lucia opäť zbadá vyplašené dievčatko, inštinktívne sa vrhne na Petra aby ho ochránila a v tom sa zrazu na nich zrúti mohutný pilier...